lunes, 27 de enero de 2014

Piezas maestras de la poesía latina: Horacio

A destacar los Epodos 5 y 17 que son auténticas piezas maestras. Casi figurarían como poesía moderna dento de las intenciones del poeta de hacer algo más íntimo y personal. Los transcribo a continuación:


'At o deorum quidquid in caelo regit
      terras et humanum genus,
quid iste fert tumultus aut quid omnium
      voltus in unum me truces?
per liberos te, si vocata partubus
      Lucina veris adfuit,
per hoc inane purpurae decus precor,
      per inprobaturum haec Iovem,
quid ut noverca me intueris aut uti
      petita ferro belua?'
ut haec trementi questus ore constitit
      insignibus raptis puer,
inpube corpus, quale posset inpia
      mollire Thracum pectora:
Canidia, brevibus illigata viperis
      crinis et incomptum caput,
iubet sepulcris caprificos erutas,
      iubet cupressos funebris
et uncta turpis ova ranae Sanguine
      plumamque nocturnae strigis
herbasque, quas Iolcos atque Hiberia
      mittit venenorum ferax,
et ossa ab ore rapta ieiunae canis
      flammis aduri Colchicis.
at expedita Sagana, per totam domum
      spargens Avernalis aquas,
horret capillis ut marinus asperis
      echinus aut Laurens aper.
abacta nulla Veia conscientia
      ligonibus duris humum
exhauriebat, ingemens laboribus,
      quo posset infossus puer
longo die bis terque mutatae dapis
      inemori spectaculo,
cum promineret ore, quantum exstant aqua
      suspensa mento corpora;
exsucta uti medulla et aridum iecur
      amoris esset poculum,
interminato cum semel fixae cibo
      intabuissent pupulae.
non defuisse masculae libidinis
      Ariminensem Foliam
et otiosa credidit Neapolis
      et omne vicinum oppidum,
quae sidera excantata voce Thessala
      lunamque caelo deripit.
hic inresectum saeva dente livido
      Canidia rodens pollicem
quid dixit aut quid tacuit? 'o rebus meis
      non infideles arbitrae,
Nox et Diana, quae silentium regis,
      arcana cum fiunt sacra,
nunc, nunc adeste, nunc in hostilis domos
      iram atque numen vertite.
formidulosis cum latent silvis ferae
      dulci sopore languidae,
senem, quod omnes rideant, adulterum
      latrent Suburanae canes
nardo perunctum, quale non perfectius
      meae laborarint manus.
quid accidit? cur dira barbarae minus
      venena Medeae valent,
quibus Superbam fugit ulta paelicem,
      magni Creontis filiam,
cum palla, tabo munus imbutum, novam
      incendio nuptam abstulit?
atqui nec herba nec latens in asperis
      radix fefellit me locis.
indormit unctis omnium cubilibus
      oblivione paelicum?
a, a, solutus ambulat veneficae
      scientioris carmine.
non usitatis, Vare, potionibus,
      o multa fleturum caput,
ad me recurres nec vocata mens tua
      Marsis redibit vocibus.
maius parabo, maius infundam tibi
      fastidienti poculum
priusque caelum Sidet inferius mari
      tellure porrecta super
quam non amore sic meo flagres uti
      bitumen atris ignibus.'
sub haec puer iam non, ut ante, mollibus
      lenire verbis inpias,
sed dubius unde rumperet silentium,
      misit Thyesteas preces:
'venena maga non fas nefasque, non valent
      convertere humanam vicem.
diris agam vos: dira detestatio
      nulla expiatur victima.
quin, ubi perire iussus exspiravero,
      nocturnus occurram Furor
petamque voltus umbra curvis unguibus,
      quae vis deorum est Manium,
et inquietis adsidens praecordiis
      pavore somnos auferam.
vos turba vicatim hinc et hinc saxis petens
      contundet obscaenas anus;
post insepulta membra different lupi
      et Esquilinae alites
neque hoc parentes, heu mihi superstites,
      effugerit spectaculum.' 

Y a continuación el 17:


'Iam iam efficaci do manus scientiae,
supplex et oro regna per Proserpinae,
per et Dianae non movenda numina,
per atque libros carminum valentium
refixa caelo devocare sidera,
Canidia: parce vocibus tandem sacris
citumque retro solve, solve turbinem.
movit nepotem Telephus Nereium,
in quem superbus ordinarat agmina
Mysorum et in quem tela acuta torserat.
unxere matres Iliae additum feris
alitibus atque canibus homicidam Hectorem,
postquam relictis moenibus rex procidit
heu pervicacis ad pedes Achillei.
saetosa duris exuere pellibus
laboriosi remiges Vlixei
volente Circa membra; tunc mens et sonus
relapsus atque notus in voltus honor.
dedi satis superque poenarum tibi,
amata nautis multum et institoribus.
fugit iuventas et verecundus color
reliquit ossa pelle amicta lurida,
tuis capillus albus est odoribus,
nullum a labore me reclinat otium;
urget diem nox et dies noctem neque est
levare tenta spiritu praecordia.
ergo negatum vincor ut credam miser,
Sabella pectus increpare carmina
caputque Marsa dissilire nenia.
quid amplius vis? o mare et terra, ardeo,
quantum neque atro delibutus Hercules
Nessi cruore nec Sicana fervida
virens in Aetna flamma; tu, donec cinis
iniuriosis aridus ventis ferar,
cales venenis officina Colchicis.
quae finis aut quod me manet stipendium?
effare; iussas cum fide poenas luam,
paratus expiare, seu poposceris
centum iuvencos sive mendaci lyra
voles sonare: ''tu pudica, tu proba
perambulabis astra sidus aureum.''
infamis Helenae Castor offensus vice
fraterque magni Castoris, victi prece,
adempta vati reddidere lumina:
et tu, potes nam, solve me dementia,
o nec paternis obsoleta sordibus
neque in sepulcris pauperum prudens anus
novendialis dissipare pulveres.
tibi hospitale pectus et purae manus
tuosque venter Pactumeius et tuo
cruore rubros obstetrix pannos lavit,
utcumque fortis exsilis puerpera.'
      'quid obseratis auribus fundis preces?
non saxa nudis surdiora navitis
Neptunus alto tundit hibernus salo.
inultus ut tu riseris Cotytia
volgata, sacrum liberi Cupidinis,
et Esquilini pontifex venefici
inpune ut Vrbem nomine inpleris meo?
quid proderat ditasse Paelignas anus
velociusve miscuisse toxicum?
sed tardiora fata te votis manent:
ingrata misero vita ducenda est in hoc,
novis ut usque suppetas laboribus.
optat quietem Pelopis infidi pater,
egens benignae Tantalus semper dapis,
optat Prometheus obligatus aliti,
optat supremo collocare Sisyphus
in monte saxum; sed vetant leges Iovis.
voles modo altis desilire turribus,
frustraque vincla gutturi innectes tuo
modo ense pectus Norico recludere
fastidiosa tristis aegrimonia.
vectabor umeris tunc ego inimicis eques
meaeque terra cedet insolentiae.
an quae movere cereas imagines,
ut ipse nosti curiosus, et polo
deripere lunam vocibus possim meis,
possim crematos excitare mortuos
desiderique temperare pocula,
plorem artis in te nil agentis exitus?'

No hay comentarios:

Biblioteca de Umberto Eco

Se podrá disfrutar en Bolonia. Al parecer estimó que podía ser difrutada así durante los próximos 90 años. Es su biblioteca personal, que te...